Edward Scicluna

RESQIN LEJN KRIŻI FINANZJARJA INTERNAZZJONALI OHRA?

Meta nitkellmu fuq il-qaghda ekonomika  ħafna persuni jimpurtahom biss kif sejra l-familja tagħhom. Ma tgħatihomx tort għaliex hija l-familja li hi l-aktar qrib tagħhom. Pero’ hemm parti sostanzjali ta’ Maltin oħra li jimpurtahom kif sejjer pajjiżhom.  Dawn huma nies li jinteressahom kif qed tkun ir-rata tat-tkabbir ekonomiku; l-inflazzjoni u kemm huma fis-sod il-finanzi tal-gvern. Issib ukoll individwi li jsegwu x’ikun qed jiġri madwar id-dinja, specjalment fejn għandu x’jaqsam ma’ l-andament ekonomijku.

Hawn wieħed għandu jsaqsi:  għaliex individwu għandu jimpurtah minn dak li jiġri f’pajjiżi ferm il-bogħod minn xtutna?

Għalkemm id-dinja hija magħmula minn diversi pajjiżi mxerrdin ma’ numru ta’ kontinenti fejn ir-rata ta’ tkabbir ekonomiku u il-livell tal-ħajja huwa ferm differenti, f’dinja globaliżżata, dak li jiġri f’pajjiż ferm il-bogħod minn Malta, jista’ jħalli effett fuq dak li jkun qed jiġri ġewwa pajjiżna.

Fortunatament, il-kriżijiet finanzjarji internazzjonali m’humiex avveniment frekwenti. Fil-fatt, l-ikbar  kriżi internazzjonali li laqtet il-pajjiżi kollha tad-dinja, tmur lura għas-sena 1930. Dik il-kriżi wasslet biex ikun hemm dippressjoni massiċċja mal-pajjiżi kollha (the Great Depression) li wasslet biex ikun hemm gwerra kummerċjali bejn il-pajjiżi fejn kull pajjiż beda’ jdaħħal taxxi u tariffi għoljin fuq prodotti impurtati sabiex jissalvagwardja il-prodotti manufatturati ġewwa l-pajjiż, izda b’hekk ikun qed jesprota l-qaghad lejn pajjiz iehor. Dan in-nuqqas kbir ta’ negozju, jwassal biex ikun hemm banek li jfallu; industriji li jgħalqu; qagħad li jgħolli rasu li jwassal għal faqar u għaks kbir.

Pajjiżna ntlaqat minn kriżi internazzjonali bħal din, għaxar snin ilu, fl-2008. Dik is-sena, bosta banek fosthom Lehman Brothers fl-Istati Uniti tal-Ameirka u ohrajn f’pajjiżi Ewropej, fallew. L-Amerika u l-pajjizi kbar  għax ħadu t-tagħlima minn dak li kien ġara’ qabel, irrispondew għal din il-kriżi u ħadu l-prekawzjonijiet neċessarji u għalkemm intlaqtu xorta ghalkemmtinijat.

Malta kellna x-xorti li hrigna minnha mhux b’daqshekk hsara grazzi ghal banek li kienu b’sahhithom bizzejjed konttra banek ohra barranin.

Kien ghalhekk li ma ħaddniex dik id-daqqa li ħadu pajjiżi oħra. Pajjiżi ta’ madwarna, għadhom qed iħossu l-effett tal-kriżi ta’ għaxar snin ilu. Biżżejjed insemmu pajjiżi bħal Greċja li għadhom qed iħossu l-effett negattiv li dan il-kollass fl-ekonomija modjali ġabet magħha.

Bosta gvernijiet, nefqu flejjes kbar biex itaffu l-piż ta’ din il-kriżi fuq il-familji. Fil-fatt, il-Banek Ċentrali tal-pajjiżi, kellhom jieħdu ċertu miżuri li wieħed lanqas biss qatt ma kien semgħa bihom qabel. Sallum il-ġurnata, il-Bank Ċentrali Ewropew, għadu jippompja miljuni ta’ Ewro biex isostni l-ekonomija ewropeja –ghalkemm issa l-President Draghi qed jghid li ser iwaqqaf dan il-process.

Kriżi bħal, din nistgħu nqisuha bħala ‘maltempata kbira tas-seklu’ li wieħed jesperjenza darba f’ħajtu, maltempata li wasslet biex miljuni kbar ta’ persuni tilfu x-xogħol u miljuni ta’ persuni tilfu djarhom għax spiċċaw m’għandhomx flus biex ikunu jistgħu jħallsu il-pagamenti tas-self mal-bank li kienu ħadu biex xtraw darhom. Iżda agħar minn hekk, kellek persuni pensjonanti, li wara li għamlu għomorhom jaħdmu u jġemgħu tul ħajjithom, tilfu t-tfaddil tagħhom għax fallew il-banek fejn kienu nvestew.

Dwar dan is-suġġett, ġejt mistieden nitkellem f’konferenza msejjha Atlantic Dialogues li saret f’Marrakesh il-Marokk, il-ġimgħa l-oħra. Din il-konferenza saret fl-isfond ta’ sħab iswed li reġa’ qed jinġema’ f’ċerti pajjiżi li jistgħu jerġgħu jidħlu f’xi kriżi oħra.

Dan it-tbassir qed isir għal fatt li fl-Amerika, għandek President li beda jattwa l-programm tiegħu li jdaħħal tariffi fuq prodotti mpurtati, tariffi li jistgħu jwasslu għal gwerer kummerċjali li eventwalment iwasslu biex ikun hemm kollass ekonomiku f’ċerti pajjiżi.

Din mhix xi sitwazzjoni surrejali. Għal kuntrarju. Diġa’ ssemma’ kif il-Ġermanja, għall-ewwel darba fl-istorja tagħha, waqa’ l-volum tal-esportazzjoni. Dan in-nuqqas ta’ bejgħ, huwa riżultat tat-tariffi aktar għoljin li qed jiddaħħlu, liema tariffi qed jiġi mbassar li jistgħu jintlaqtu wkoll il-karozzi mmanufatturati ġewwa l-Ġermanja.

Jekk inħarssu x’għamlet iċ-Ċina, din diġa’ daħlet fi gwerra kummerċjali. Filwaqt li kien hemm żmien fejn sew il-Kanada u sew l-Messiku setgħu ikunu pajjiżu ohra li jidhlu fi gwerra kummercjali mal-Amerika, b’xi mod raw kif sabu ftehim minħabba li beżgħu li setgħu jaqgħilhaw daqqa kbira l-isfel, ekonomikament. L-Ewropa qed fl-istess ilma.

Ghandek pajjizi ohra fejn qed jiżviluppaw problemi kbar ohra. Qed naraw l-instabbilita’ kbira li hemm ġewwa r-Renju Unit, minħabba l-inċertezza li hemm fuq jekk hux ser tibqa’ jew le tifforma parti mill-Unjoni Ewropeja. Din l-inċertezza qed tolqot lil Istati Membri l-oħra tal-Unjoni Ewropeja, għax jekk u kif ser toħroġ ir-Renju Unit, ikun qed jaffettwa il-baġit tal-Unjoni Ewropeja. Hemm diżgwid r bejn il-Membri tal-Unjoni Ewropeja għax it-tluq mill-Unjoni tar-Renju Unit, ifisser li l-pajjiżi ser ikollhom jikkontribwixxu iżjed u jieħdu inqas.

Jekk wieħed jara kif kien l-andament tad-dejn dinji globali, kemm id-dejn pubbliku (tal-gvern) kif ukoll dak tas-settur privat, filwaqt li il-livell ta’ dan id-dejn baqa’ stabbli jekk jikkonsidra biss dawn l-aħħar erba’ snin, meta wieħed jieħu l-kejl fuq dawn l-aħħar għaxar snin, isib lid-dejn kiber b’mod drastiku.

Fil-fatt, qabel iI-kriżi tas-sena 2008, il-banek kienu qed isellfu bil-bosta aktar milli kellu flus depożitati miegħu. Dan kollu kien il-kaġun li ħafna banek fallew.

Kien għalhekk li fis-snin ta’ wara l-kriżi, l-istituzzjonijiet internazzjonali, daħħlu bosta regoli, direttivi u liġijiet sabiex jonqos ir-riskju li l-banek jerġgħu jfallu u jitfgħu fi kriżi bosta pajjiżi u familji.

Iżda tul dawn l-aħħar għaxar snin, twieldu riskji ġodda.

Fid-diskussjoni li kellna fil-konferenza , kull kelliem qabel li filwaqt li hi diffiċli li wieħed ibassar xi kriżi nternazzjonali, huwa mportanti li meta’ jkun hemm individwi jew organiżżazzjonijiet internazzjonali, li jbassru li hemm possibilita’ li ġejja kriżi, twissijja bħal din għandha tittieħed bis-serjeta’. Ssemma’ kif il-gvernijiet għandhom ikunu ppreparati u ma jieħdu l-ebda riskju sabiex tiġi evitata kriżi finanzjarja internazzjonali oħra.

Ninsabu biss erbat ijiem qabel il-Milied u nixtieq nagħlaq dan l-artiklu b’ton pożittiv u nawgura lilkom u l-familji tagħkom il-Milied Hieni!

Il-Ġimgħa 21 ta’ Diċembru 2018

 

author_pc

114 responses to “RESQIN LEJN KRIŻI FINANZJARJA INTERNAZZJONALI OHRA?”

  3. волгоград точный прогноз погоды на сегодня калина сыктывкар режим
    работы анализ на аллергены у ребенка
    в великом новгороде
    пробки для бутылей 19 литров купить
    в казани купол чебоксары цена поставить коронку цена уфа

  6. 1110 найдите значение выражения хадича имя значение, фатима значение имени
    война зодиака 12 войн
    персонажи в геншине знаки зодиака какие русские имена запрещены в исламе, какие имена запрещены
    в россии

  7. заңды білу қаншалықты маңызды,
    заңды білу өмірінді қорғау каспи пос терминал условия, пос терминал каспи комиссия рекорд
    сарычева в жиме, как получить кмс по
    жиму лежа ел ертеңі білімді
    ұрпақ тәрбие сағаты, білімді ұрпақ
    ел болашағы тәрбие сағаты слайд

  11. фильмы драмы лучшие, лучшие драмы голливуда gloria kz, gloria смеситель погода суюндуке,
    казахстан rp5, яндекс погода ганюшкино
    аралым стих, аралым текст перевод

  13. түн тыныштығын бұзу, темекі шегу
    айыппұл 3-тапсырма. білім – жарык нур такырыбында ой бөлісіндер., оқығанның беті жарық
    эссе потомки пророка мухаммеда
    2022, почему умерли дети пророка мухаммада мега силк вей, мега силк вей магазины

  14. түсінде тұздалған қырыққабат бар, әйел неге армандайды ақ көйлек қолыңда сақина текст песни,
    ақ көйлек киген скачать жандарбек бұлғақов отбасы, жандарбек
    бұлғақов уикипедия өсімдіктерді күтудің маңызы, өсімдіктерді қорғау жолдары

  17. Woah! I’m really enjoying the template/theme of this blog.
    It’s simple, yet effective. A lot of times it’s challenging to get that “perfect balance” between superb usability and appearance.
    I must say that you’ve done a awesome job with this.
    Additionally, the blog loads very fast for me on Chrome.
    Excellent Blog!

  18. астана тв прямой эфир кеш келген махаббат, tv
    онлайн смотреть прямой эфир астана
    әліппе туралы әндер, әліппе әні бота
    бейсенова сан есым на русском, сан есім правило на русском үміт
    артып арманға, мың алғыс саған
    ұстазым текст минус

  19. молитва о даровании ума и разумения взрослые к чему снятся поиски книги приснилось что нет зуба верхнего
    прощание князя андрея с женой, отъезд князя андрея на войну кратко молитва неупиваемая чаша серпухов

  20. президент жолдауы 2022 қыркүйек, президент жолдауы 2022
    слайд регистрация прицепа в казахстане, документы
    на легковой прицеп в казахстане список в роддом при кесаревом
    сечении форум, сумка в роддом на
    кесарево список ташкентский чай
    с корицей, ташкентский чай с
    облепихой

  21. казак тревел инстаграм, казак тревел
    умра матасу мысал, матасу 10 мысал диски р 12, шины алматы 155 12с сақ малшысы шырақ, сақтардың парсы
    әскері құрамында марафон шайқасына қатысқан уақыты

  23. ағылшын тілін оқытудың қазіргі
    заманғы әдістемесі, ағылшын тілін оқытудың тиімді әдістері топ
    бізнес ідей, легкие пранки над
    родителями асептикалық жағдайды әзірлеу, дәрілік препараттарды дайындау актив
    кредит отзывы, актив магазин

  29. Mexican Pharm Inter [url=https://mexicanpharminter.shop/#]mexican pharmacy online[/url] mexican pharmacy online

  32. mexican drug stores online [url=https://mexicanpharminter.com/#]mexican pharmacy online order[/url] Mexican Pharm International

  35. canadian pharmacy [url=https://interpharmonline.shop/#]Cheapest online pharmacy[/url] canadian pharmacy online

  38. mexican pharmacy online order [url=https://mexicanpharminter.shop/#]mexican pharmacy online store[/url] MexicanPharmInter

  43. Mexican Pharm Inter [url=http://mexicanpharminter.com/#]MexicanPharmInter[/url] MexicanPharmInter

  46. Kamagra Kopen Online [url=https://kamagrakopen.pro/#]KamagraKopen.pro[/url] kamagra kopen nederland

  49. Generic 100mg Easy [url=https://generic100mgeasy.shop/#]Generic100mgEasy[/url] Generic100mgEasy

  54. KamagraKopen.pro [url=https://kamagrakopen.pro/#]Officiele Kamagra van Nederland[/url] kamagra 100mg kopen

  57. buy generic 100mg viagra online [url=http://generic100mgeasy.com/#]viagra canada[/url] buy generic 100mg viagra online

  61. buy generic 100mg viagra online [url=https://generic100mgeasy.com/#]over the counter sildenafil[/url] buy viagra here

  63. cialis without a doctor prescription [url=https://tadalafileasybuy.com/#]buy cialis pill[/url] cialis for sale

  66. Officiele Kamagra van Nederland [url=https://kamagrakopen.pro/#]Officiele Kamagra van Nederland[/url] Kamagra Kopen Online

  70. kamagra pillen kopen [url=https://kamagrakopen.pro/#]Kamagra Kopen[/url] Officiele Kamagra van Nederland

  74. Kamagra Original [url=http://kamagrapotenzmittel.com/#]Kamagra Oral Jelly[/url] Kamagra online bestellen

  77. Kamagra online bestellen [url=http://kamagrapotenzmittel.com/#]Kamagra Oral Jelly[/url] kamagra

  79. Kamagra Gel [url=http://kamagrapotenzmittel.com/#]Kamagra Oral Jelly kaufen[/url] Kamagra Oral Jelly kaufen

  82. Betrouwbare online apotheek zonder recept [url=https://apotheekmax.com/#]ApotheekMax[/url] ApotheekMax

  85. Kamagra Oral Jelly kaufen [url=https://kamagrapotenzmittel.shop/#]Kamagra Oral Jelly kaufen[/url] Kamagra Original

  88. apotek online recept [url=http://apotekonlinerecept.com/#]apotek online[/url] Apotek hemleverans recept

  90. apotek online recept [url=https://apotekonlinerecept.shop/#]Apotek hemleverans recept[/url] apotek online

  94. cheapest online pharmacy india [url=https://wwwindiapharm.shop/#]www india pharm[/url] cheapest online pharmacy india

  96. Agb Mexico Pharm [url=https://agbmexicopharm.com/#]mexican online pharmacies prescription drugs[/url] pharmacies in mexico that ship to usa

  100. www india pharm [url=http://wwwindiapharm.com/#]www india pharm[/url] Online medicine order

  102. buy prescription drugs from india [url=http://wwwindiapharm.com/#]cheapest online pharmacy india[/url] www india pharm

  105. Agb Mexico Pharm [url=https://agbmexicopharm.shop/#]mexican mail order pharmacies[/url] Agb Mexico Pharm

  107. purple pharmacy mexico price list [url=http://agbmexicopharm.com/#]mexico drug stores pharmacies[/url] medicine in mexico pharmacies

  110. Pred Pharm Net [url=https://predpharmnet.com/#]prednisone 20 mg generic[/url] prednisone cream brand name

  113. Clom Fast Pharm [url=https://clomfastpharm.shop/#]Clom Fast Pharm[/url] Clom Fast Pharm

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *