Edward Scicluna

Stagflation

Ma jidhirlix li għandna kelma għaliha bil-Mal­ti. Tfis­ser sitwazzjoni fejn il-pajjiż qed jesperjenza inflazzjoni għolja waqt li fl-istess ħin jinsab f’riċessjoni. Sal-bidu tas-sebgħinijiet aħna l-ekonomisti konna naħsbu li dawn iż-żewġ sitwazzjonijiet ma jistgħux jiġru fl-istess ħin.

Sew it-teorija li konna nim­xu fuqha, dik ta’ Keynes, kif ukoll il-prattika, flimkien kie­nu juri li l-gvernijiet setgħu jonfħu l-ekonomija billi jkabb­ru d-defiċit u b’hekk jikkrejaw ix-xogħol, iżda mbagħad kellhom isofru mill-inflazzjoni li tirriżulta minn din il-politika. Minn naħa l-oħra meta l-pajjiż jidħol f’riċessjoni għall-inqas igawdi minn inflazzjoni baxxa. Kien qisu menu. Il-Ġermanja per eżempju, minħabba l-istorja tagħha kienet tippreferi tbagħti ftit qagħad basta żżomm l-inflazzjoni baxxa. L-Ingilterra għall-kuntrarju dej­jem ippreferiet li tissaporti ftit inflazzjoni basta żżomm il-qagħad baxx.

Għal pajjiżna l-inflazzjoni tagħmel ħsara kbira. L-ewwelnett tweġġa’ l-but ta’ kulħadd u tfaqqru billi tnaqqaslu n-nefqa tiegħu b’dik ir-rata, per eżempju ta’ 4.2%. Sena wara sena ġġiblek fix-xejn il-flus li tkun ġemmajt b’tant tbagħtija u għaqal. Fil-fatt tippremja lil dawk li jiddejnu, inkluż il-Gvern u tippennalizza lil dawk li jfaddlu u jsellfu. Inġustizzja kbira.
L-inflazzjoni hija magħrufa bħala taxxa fuq il-konsumatur, u li biha l-Gvern iċekken ir-rata tad-dejn tiegħu, billi jneffaħ il-Prodott Gross Domestiku mingħajr ma jżid il-produzzjoni. Mhux ta’ b’xejn li l-Gvern iżomm fommu sieket dwar l-inflazzjoni.

Però mhux hekk għandu jkun il-Bank Ċentrali ta’ paj­jiżna. Din l-istituzzjoni hija mwaqqfa b’għan wieħed biss. Li tgħasses u tikkontrolla l-inflazzjoni. Fi New Zealand, il-post tal-Gvernatur kien jiġi mhedded jekk ma jikkontrollax l-inflazzjoni. Fil-każ tal-Ingilterra l-Gvernatur tal-Bank Ċentrali hu obbligat li jibgħat ittra lil Gvern biex jagħti spjegazzjoni jekk ir-rata tal-inflazzjoni ta’ pajjiżu taqbeż it-2%.

F’Malta dawn l-obbligi u esiġenzi partikolari ma jeżis­tux, però l-obbligu legali qiegħed hemm. Hu dmiru li fis-sitwazzjoni li qegħdin fiha jrid jispjega u jammonixxi fejn hemm bżonn. Għax jekk ma jagħmilx dan minn se jagħ­mlu. Kulħadd jesprimi ruħu kontra l-inflazzjoni, kull stħarriġ juri li għall-maġġoranza tal-Maltin u Għawdxin l-inflazzjoni tħassibhom ferm iżjed minn kwistjonijiet oħ­rajn. U dwar dan silenzju! Kulħadd fil-għama. Min iwaħħal f’dik u min fl-oħra. Iżda ħadd m’għandu idea minn fejn jibda. Iż-żmien tal-pulizija tal-kontroll tal-prezzijiet ilu li għadda u l-ġenerazzjoni tal-lum ftit jiftakruha. Mhux għax kienet taħdem. Kien mod kif il-Gvern seta’ juri li qed jagħmel xi ħaġa.

Allura l-inflazzjoni jien minn fejn naħseb li hi ġejja? Bħal ma għidt, normalment wieħed jistenna li f’mument ta’ riċessjoni, żgħira kemm hi żgħira (fil-fatt għadna ma nafux) xorta twassal biex in-negozjant iraħħas ħalli jbiegħ. Veru dan. Imma f’pajjiżna għandna bħal żewġ ekonomiji mwaħħlin ma’ xulxin, biċ-ċikli tagħhom rispettivament. Għandhekk iċ-ċiklu tas-settur privat. Dan jiddependi miż-żewġ industriji kbar ta’ paj­jiżna: il-manifattura, speċjalment dik għall-esportazzjoni u dik tat-turiżmu. It-tnejn jiddependu minn domanda esterna, speċjalment mill-Ewropa u minn kemm inkunu ka­paċi nżommu l-prodott tagħna kompetittiv u ta’ standard għoli.

Għandna wkoll ċiklu ieħor, dak tas-settur pubbliku. Dan jobdi ċ-ċiklu politiku tal-elezz­jonijiet. L-infieq tal-gvern speċjalment minn dan il-Gvern partikolari ma jin­żammx kostanti.
Jġewweż u jintaxxa bla ħniena bejn elezz­joni u oħra u jonfoq u jxerred ftit xhur qabel l-elezzjoni. Dan jixħduh il-fatti u l-istatistika. B’hekk in-nefqa toħloq miljuni ta’ flus aktar mis-soltu li billi jridu jintefqu fi żmien qasir joħolqu domanda kbira li ma tistax tintlaħaq f’dak il-perjodu u b’hekk tinfexx f’in­flazzjoni. Jekk il-pajjiż hux għaddej minn riċessjoni jew le hu immaterjali. Żewġ ekonomiji fl-istess sodda.

Għal ħafna jsibu din l-is­pjegazzjoni diffiċli li jifhmuha. Imdorrijin li l-inflazzjoni tiġri meta oġġett partikolari jogħla fi prezzu.

Però suq ħieles dej­jem se jesperjenza ċaqlieq fil-prezzijiet, ’il fuq u ’l isfel. Però inflazzjoni vera taħdem bħal pressjoni tad-demm fil-ġisem. Fl-ekonomija jrid ikun hemm fatturi kbar li jwasslu l-biċċa l-kbira tal-prezzjiiet li flimkien jagħtu mbuttaturi ’l fuq. U din il-pressjoni tippersisti jekk il-fatturi li jimbuttawha ma jiġux indirizzati.

Huwa dmir tal-awtoritajiet monetarji tal-pajjiż biex jitkellmu u ma jħallux il-poplu fl-għama u fl-injoranza. Fuq kollox qegħdin jitħallsu speċifikament għal dan l-iskop. Nistenna li l-Kunsill Malti Għall-Iżvilupp Ekonomiku u Soċjali jibgħat għal Gvernatur tal-Bank Ċentrali biex jitolbu spjegazzjoni.

U dan isir fil-preżenza tal-midja. Jekk le stennew l-unjins kollha ta’ pajjiżna jitolbu kumpens xie­raq u immedjat. Dan kollu waqt li qegħdin f’riċessjoni.

Daqshekk ieħor hija kbira r-responsabbiltà ta’ min kellu jara li l-inflazzjoni ma tisplodix b’dan il-mod, fejn issuperat ir-rati l-oħrajn kollha fiż-Żona Ewro. Fejn huma dawk il-par idejn sodi?

 

 
– l-orizzont : It-Tnejn, 20 ta’ Awwissu, 2012

author_pc

, ,

145 responses to “Stagflation”

  9. lowest prescription prices online india [url=http://indiamedfast.com/#]india online pharmacy store[/url] online pharmacy india

  14. canadian pharmacy world reviews [url=https://interpharmonline.shop/#]Online pharmacy USA[/url] canadian pharmacies comparison

  19. mexican pharmacy online order [url=https://mexicanpharminter.com/#]Mexican Pharm International[/url] buying from online mexican pharmacy

  25. canadian pharmacy ltd [url=https://interpharmonline.shop/#]Pharmacies in Canada that ship to the US[/url] canadian world pharmacy

  30. kamagra 100mg kopen [url=https://kamagrakopen.pro/#]kamagra pillen kopen[/url] kamagra gel kopen

  35. buy generic 100mg viagra online [url=https://generic100mgeasy.com/#]buy viagra here[/url] Generic100mgEasy

  41. TadalafilEasyBuy.com [url=https://tadalafileasybuy.shop/#]Tadalafil Easy Buy[/url] Buy Tadalafil 10mg

  47. Generic 100mg Easy [url=https://generic100mgeasy.shop/#]Cheap Sildenafil 100mg[/url] Generic 100mg Easy

  53. Generic 100mg Easy [url=http://generic100mgeasy.com/#]Viagra without a doctor prescription Canada[/url] buy Viagra online

  58. Generic 100mg Easy [url=http://generic100mgeasy.com/#]Generic100mgEasy[/url] Generic 100mg Easy

  71. Generic Tadalafil 20mg price [url=https://tadalafileasybuy.shop/#]cheapest cialis[/url] Tadalafil Easy Buy

  82. Kamagra Original [url=http://kamagrapotenzmittel.com/#]Kamagra kaufen ohne Rezept[/url] kamagra

  89. Kamagra Oral Jelly [url=https://kamagrapotenzmittel.shop/#]Kamagra online bestellen[/url] Kamagra Oral Jelly

  99. Kamagra Gel [url=https://kamagrapotenzmittel.shop/#]Kamagra kaufen ohne Rezept[/url] Kamagra Oral Jelly kaufen

  106. apotek online recept [url=http://apotekonlinerecept.com/#]apotek pa nett[/url] Apoteket online

  112. online apotheek [url=http://apotheekmax.com/#]ApotheekMax[/url] Apotheek online bestellen

  118. Kamagra Oral Jelly kaufen [url=http://kamagrapotenzmittel.com/#]Kamagra Original[/url] Kamagra Oral Jelly kaufen

  122. Agb Mexico Pharm [url=https://agbmexicopharm.com/#]Agb Mexico Pharm[/url] Agb Mexico Pharm

  128. reliable canadian pharmacy [url=http://gocanadapharm.com/#]buying drugs from canada[/url] reputable canadian pharmacy

  136. canadian pharmacy 24h com safe [url=https://gocanadapharm.shop/#]GoCanadaPharm[/url] pharmacy canadian superstore

  142. canadian pharmacy antibiotics [url=https://gocanadapharm.shop/#]best canadian pharmacy online[/url] canada pharmacy online legit

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *