Jekk intohom bħali kontu qed issegwu l-aħbarjiet dawn l-aħħar jiem, kontu tisimgħu ta’ spiss il-kliem ‘settur privat’ u ‘settur pubbliku’, l-iżjed fejn jirrigwarda il-qasam tax-xogħol. Dan għaliex, naturalment, kul min qed jaħdem u għandu xogħol, jew qiegħed impjegat ma xi intrapriża privata, jew jaħdem mal-Gvern.
Iżda minkejja li dawn iż-żewġ oqsma huma simili hekk kif it-tnejn jipprovu numru ta’ impjegi, in-natura tagħhom hi differenti sew. Id-differenza hi li filwaqt li s-settur privat ġej minn inizzjattiva privata, u l-qliegħ mill-produzzjoni jew bejgħ ta’ oġġetti jew ta’ servizzi, s-settur pubbliku hu sostnut mit-taxxi.
Għalhekk biex l-ekonomija tkun vera produttiva u tkompli toħloq ix-xoħgol, trid tibbaża ruħha fuq settur privat li minn natura tiegħu hu attiv u enerġetiku, għaliex jekk le jfalli u jagħlaq.
Jekk hemm xi ħaġa li dan il-Gvern wera b’mod ċar, hu li hu pro-business. Dan jiġifieri li jemmen fl-inizjattiva privata, fil-bżulija, u li biex ikun verament sostenibbli, t-tkabbir ekonomiku jrid jiġi mis-settur privat.
Allura ta’ min isaqsi: r-rwol tas-settur pubbliku x’inhu? X’qed jagħmel hemmhekk?
F’ soċjetà bħalma hija tagħna, kif ukoll ta’ ħafna pajjiżi madwar id-dinja, is-settur pubbliku għandu rwol importanti. Hu fuq is-servizz pubbliku li jiddependu bosta servizz essenzjali u fundamentali għas-soċjetà: fosthom il-sigurta u l-ġustizzja, li jiġu pprovduti mill-armata u l-pulizija u l-qrati. Dawn jitgawdu b’mod kollettiv.
Hemm hemm ukoll servizzi oħra li jekk tħallihom f’idejn is-settur privat ma jsirux, bħal pereżempju t-toroq, il-pontijiet, u l-portijiet. Imbagħad hemm numru ta’ servizzi essenzjali oħra, bħalma huma l-edukazzjoni u s-saħħa, li s-settur privat jista’ jissuplixxi iżda l-mira tiegħu mhix li jkollu funzjoni soċjali, u għalhekk ma jilħaqx lil kulħadd.
U hawnhekk jidħol il-Gvern. Jidħol billi jissuplixxih hu dak is-servizz, sabiex is-soċjeta kollha tkun tista’ tibbenefika minn dawn is-servizzi tant essenzjali, bħall-edukazzjoni u s-saħħa b’xejn għal kulħadd.
Iżda minkejja l-importanza tas-settur pubbliku f’dak li jirrigwarda l-provvista ta’ servizzi essenzjali, l-qafas tad-dħul tal-ekonomija jrid jiġi mis-settur privat. Dan għaliex is-settur privat hu responsabbli għal bosta attivitajiet li fuqhom jiddependi it-tkabbir ekonomiku ta’ pajjiżna, bħall-esportazzjoni tal-manifattura, it-turiżmu, is-servizzi finanzjarji, igaming, banek, insurance u servizzi oħra li dawn iwasslu u m’hemmx għalfejn jidħol il-Gvern fihom.
Dawn kollha mill-bejgħ tagħhom joħolqu dħul għal min jinvesti jew jaħdem fihom. Minn dan id-dħul titħallas it-taxxa li biha s-settur pubbliku jkun jista’ jimxi.
L-effiċjenza u l-produttività prinċipalment tiddependi mis-settur privat. U għalhekk bi pjaċir naraw li matul din is-sena li għaddiet, l-ekonomija bi tkabbir qawwi tagħha rnexxielha tipproduċi ‘il fuq minn 5,000 xogħol ġdid netti.
U dawn fejn marru? 4,000 minnhom marru fis-settur privat, fejn aħna nixtiequ li jmorru, filwaqt li 1,000 minnhom marru fis-settur pubbliku sabiex dan ikun jista’ jkompli jirregola l-ekonomija u jipprovdi s-servizzi bħas-saħħa u l-edukazzjoni. Dan għaliex waqt li tkun qed tikber l-ekonomija l-Gvern irid jikber ftit ukoll biex ilaħħaq mal-ekonomija privata. Dan jiġri bis-settur tas-saħħa fejn id-domanda mistennija tiżdied iktar mit-tkabbir ekonomiku.
Iżda l-importanti huwa li l-proporzjon ta’ nies li huma impjegati mas-settur pubbliku, meta kkumparat mas-suq tax-xogħol kollu kemm hu, jibqa’ stabbli. Bħalissa dan jammonta għal madwar sitta u għoxrin fil-mija tas-suq kollu tax-xogħol. Il-Gvern qed jipprova li bil-mod il-mod matul is-snin jibda jonqos. Dan sabiex ma jagħmilx piż żejjed fuq min iħallas it-taxxi u nħallu l-ġenerazzjoni tal-impjiegi jiġu mis-settur privat.
Hu għalhekk li bħala l-magna wara t-tkabbir ekonomiku s-settur privat għadna nsostnuh. Hu għalhekk li għandna wkoll nrawwmu ż-żagħżagħ tagħna jiżviluppaw l-inizjattiva privata.
– Monday, 22nd September, 2014