Il-kelma “Brexit” bħalissa qegħdha fuq fomm kulħadd. Dan kemm minħabba l-fatt li l-poplu Britanniku iddeċieda li jħalli l-Unjoni Ewropea. Iktar minn hekk dan iol-fatt qed iħalli ħerba fil-panorama politiku sew fir-Renju Unit u sew fl-Unjoni Ewropea.

Dan huwa suġġett li ser niddiskutuh u ser nibqgħu nisimgħu dwaru għal ħafna żmien ieħor, peress li t-tluq tar-Renju Unit mill-Unjoni Ewropea sejjer jaffettwa bis-sħiħ lill-Unjoni Ewropea.

Tajjeb li nfakkar li r-Renju Unit għandu t-tieni l-ikbar ekonomija fl-Unjoni Ewropea u għaxra fil-mija tal-Membri Parlamentari Ewropej. Ir-rappresentanti tar-Renju Unit persuni mill-Ingilterra, l-iSkpzja, minn Wales u mill-Irlanda ta’ Fuq.

Huwa importanti ferm li jiġi stabilit x’ tip ta’ relazzjoni ser ikollu r-Renju Unit mal-Unjoni Ewropea. Hemm ħafna modi ta’ kif iż-żewġ naħat jistgħu ikollhom patt jew assoċjazzjoni bejniethom, però għalissa xejn għadu ma ġie stabilit.

 

 

Imma x’wassal għall-Brexit? Mill-esperjenza tiegħi fil-Parlament Ewropew naf li  kull pajjiż u kull Gvern jipprova xi ftit jew wisq idawwar it-tort li jkollu għan nuqqasijiet fit-tmexxija tiegħu fuq l-Unjoni Ewropea sabiex jidher sabiħ mal-elettorat tiegħu. L-istess ġara fir-Renju Unit iżda b’doża tant qawwija li l-media kienet temmen lill-gvern. Fl-istess  ħin ħadd ma kien isemmi l-benefiċċji tas-sħubija fl-Unjoni Ewropea. Lanqas ma kienu jitkellmu dwar l-effett pożittiv ta’ investiment u programmi ta’ edukazzjoni specjalizzati f’diversi zoni fejn hemm qgħad għola minn bnadi ohra tar-Renju Unjit.

Il-midja tar-Renju Unit kienet mhedija titkellem biss fuq kemm pajjiżhom kien qed jibgħat flus lill-Unjoni Ewropea, bħal li kieku mhux kull pajjiż iħallas ukoll biex ikun membru tal-Unjoni Ewropea.

L-istess midja kienet tikkritika lill-membri taċ-ċivil fi Brussell u jakkużawhom li huma burokratiċi, għażżenin u li ma jagħmlu xejn. Ironikament il-ħaddiema mir-Renju Unit huma fost l-iktar persuni popolari u mfittxija għax huma ħaddiema ddixxiplinati u effiċċjenti taċ-ċivil fi Brussel. Iżda fil-waqt li l-media kienet mhedija ttambar kemm ir-Renju Unit iħallas għas-sħubija, kienet qed timinimizza l-benefiċċji li jieħu mill-istess sħubija.

Għaldaqstant, ġara li dak li jkun li jisma’ sena wara l-oħra l-istess kliem, u awtomatikament il-poplu jgħid: “Mela allura mhu qed niggwadanja xejn. Ejja noħorgu ‘l barra għax jaqblilna.” Dan ġara speċjalment fost membri tal-pubbliku li ma jkunux infurmati u istruwiti sew fuq is-suġġett.

Dan kollu jġibna għall-punt fejn nirriflettu kif it-tluq tar-Renju Unit mill-Unjoni Ewropea ser jaffettwa lill-Malta. Ċertament ser ikun hemm affarijiet li ser jolqtuna b’mod negattiv, u oħrajn li ser joffrulna sfidi li nistgħu insarrfuhom f’opportunatjiet. Naturalment hemm il-fattur marbut mal-flus, il-pagamenti li jsira fis-żewg direzzjoni opposti minn u lejn Brussel, li m’għandux ikun l-unika wieħed, għax hemm diversi fatturi oħra li m’huwiex faċli li wieħed ikejjilhom, bħal ngħidu aħna l-politika, d-difiża u l-ambjent.

Li hu żgur huwa li r-Renju Unit mhux ser jibqa’ jħallas aktar il-miżata tiegħu fis-sena lill-Unjoni Ewropea. Peress li dan huwa pajjiż sinjur, ir-Renju Unit iħallas aktar milli jirċievi u dawn il-flus imorru biex jgħinu pajjiżi inqas sinjuri. Dan ifisser li l-budget kollu tal-Unjoni Ewropea mistenni li jiċkien, bil-konsegwenza li issa s-27 pajjiż li jifdal fl-Unjoni Ewropea bejniethom iridu joħorġu aktar biex jagħmlu tajjeb għal dan in-nuqqas. Malta, minn naħa l-oħra, huwa pajjiż li bħalissa jinsab fuq ix-xifer, fis-sens li bħalissa jirċievi aktar milli jikkontribbwixxi, però jidher li dalwaqt nibdew nagħtu aktar milli nieħdu. It-tluq tar-Renju Unit ifisser li Malta ser ikollha tikkontribwixxi aktar lejn l-Unjoni Ewropea aktar kmieni milli mistenni.

Fattur ieħor f’din id-diskussjoni huwa ir-rata tal-kambju tal-Isterlina. Kif nafu, il-munita tar-Renju Unit m’hijiex l-Ewro bħalna, iżda l-Isterilna. Preżentement, l-Isterlina ħadet daqqa sewwa l-isfel, f’livelli rekord u dan il-fatt jaffettwa l-mod ta’ kif ir-Renju Unit jista’ jixtri minn pajjiżi oħra. Nistgħu nagħtu wkoll l-eżempju tat-turiżmu, fejn bi Sterlina dgħajfa, t-turist Brittanniku mhux ser ikun jiflaħ iħallas biex isiefer għall-vaganzi bħal qabel. Dan il-fattur ma jaffettwax lil Malta biss, iżda wkoll lill-pajjiżi l-oħra li jilqgħu it-turisti. Issa jekk ir-rata tal-Isterlina ma taqgħax, jew inkella jekk l-Isterlina tirkupra, allura l-effett fuq it-turiżmu ma jkunx daqstant negattiv.

Fortunatament, bħalissa hawn domanda tajba għal Malta bħala destinazzjoni turistika, allura jekk jonqsu t-turisti minn pajjiż partikolari, ma jkunx daqstant diffiċli biex jiġu aktar turisti minn pajjiżi oħra biex jagħmlu tajjeb. Jiġifier, jekk jonqsu t-turisti Ingliżi, grazzi għad-domanda tajba li hawn għal vaganzi f’ Malta, u sew ic-ċokon tal-pajjiz ser inkunu nistgħu nagħmlu tajjeb għal dan in-nuqqas billi jiġu aktar turisti Taljani, Franċiżi jew Ġermaniżi, għax dawn huma turisti li xorta jiġu, minkejja l-valur tal-Isterlina.

Storikament, aħna dejjem ħarisna lejn ir-Renju Unit bħala sors ta’ investiment li flimkien ma’ pajjiżi oħra fl-Unjoni Ewropea ħadniehom kemmxejn for granted. Dan beda kull ma jmur jonqos. Il-Prim Ministru għandu raġun meta jgħidilna li, “filwaqt  li l-Unjoni Ewropea hija l-familja tagħna” però irridu nħarsu lil hinn  mill-Unjoni Ewropea sabiex infittxu l-investiment fejn hemm l-opportunitajiet għalih, pereżempju fiċ-Ċina, il-Ġordan u Singapore. Hemm ħafna pajjiżi oħra fejn hemm opportunitajiet għal investituri li jiġu f’pajjiżna u dak li qegħdin nagħmlu. Allura, r-rabta tagħna mar-Renju Unit qegħdha kull ma tmur tonqos, li jfisser li l-Brexit mhux ser taffetwana wisq minn dak il-lat.

Huwa veru illi hemm ċertu rabtiet u ċertu affinitajiet fejn fil-Kunsill tal-Ministri dejjem henna lil xulxin, però m’għandniex għalfejn ngħaġġbuha lanqas. Tajjeb li niftakru li fejn ma kienx jaqbilihom, ma kienux jaqbżu għalina l-Maltin, bħal ma ġara pereżempju f’dak li għandu x’jaqsam mat-taxxa, speċjalment mas-servizzi finanzjarji, l-għajnuna ġiet minn bnadi ohra.

F’dan il-qasam tas-servizzi finanzjarji għandna ċertu rbit li jista’ jkollu effett negattiv, però hemm opportunijiet ukoll. Jista’ jinqala’ x-xenarju fejn ir-Renju Unit, biex jaċċessa s-suq tal-Unjoni Ewropea għal dak li huma servizzi finanzjari u iGaming, ikollu jgħaddi minn pajjiż ieħor u Malta tista’ tkun dak il-pajjiż li jiġbed lejh dan l-interess.

Il-Brexit ser ikollha riperkussjonijiet politiċi ukoll fir-relazzjoni ta’ bejn il-pajjiżi membri tal-Unjoni Ewropea u l-Unjoni stess. Ir-Renju Unit kien jirreżisti ċertu integrazzjoni li l-Franċiżi jemmnu biha bil-bosta. Il-pożizzjoni ta’ Malta hija simili għal dik Britannika, allura il-vuċi ta’ dawk li jaħsubha bħalna minn banda ser tiddgħajjef għax ir-Renju Unit mhux ser tibqa’ tirreżisti din il-pożizzjoni. Iżda mill-banda l-oħra, aħna ser inkunu nistgħu induru fuq il-Kummissjoni u l-Unjoni Ewropea u ngħidulhom “Isma’, imxi bil-mod għax ara xi ġralek bil-każ tar-Renju Unit!” Nafu li fi Franza, fil-Polonja, fl-Awstrija u fl-Italja hemm movimenti Ewroxettiċi li aktar ma l-Kummissjoni tipprova tgħaġġel il-proċess ta’ integrazzjoni, dawn aktar isemmgħu leħinhom u jkabbru l-influwenza tagħhom f’pajjiżhom.

Aħna ma rridux li tisfaxxa l-Unjoni Ewropea. Fid-dinja globalizzata li ngħixu fiha, huwa importanti ferm li jkollna blokk Ewropew magħqud meta rridu nikkompetu f’oqsma bħar-riċerka, bħal-bini ta’ ajruplani u vapuri ma’ pajjiżi bħall-Amerka, ċ-Ċina u l-Indja. Jiġifieri huwa fl-interess tal-Unjoni Ewropea li li nibqgħu magħqudin ħalli niggwadanjaw mill-effiċjenzi li ġġib magħha din l-unjoni u biex ma noħolqux skossi li jistgħu iġibulna xi saram fit-tkabbir ekonomiku.

Jiena naħseb, anzi persważ u konvint, illi bnejna ekonomija soda u l-finanzi huma verament fis-sod f’Malta. Dawn l-iskossi li qegħdin jiġru mhumiex se jgħinu, però mhumiex se jkollhom effett negattiv fuq pajjiżna, għax qbadna r-rotta tajba li twassalna biex noħolqu aktar ġid u xogħol. Xogħol li jsostni lil kull familja Maltija u Għawdxija.

 

L-Orizzont- Il-Ġimgħa 8 ta’ Lulju 2016